HPV ve Genital Siğil Nedir?

HPV, insan papilloma virüsü (human papilloma virus) anlamına gelir, 200’den fazla çeşidi vardır. Cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyon olup deri veya mukoza zarının anormal büyümesine (siğillere) ve kansere yol açabilir. Genellikle zararsızdır ve kendi kendine geçer.

Çoğu HPV enfeksiyonu kansere yol açmaz. Ancak yapılan bilimsel çalışmalar yaklaşık 40 tür HPV’nin özellikle cinsel temas ile genital bölgenize (vulva, vajina, serviks (rahim ağzı), rektum, anüs, penis ve testis torbası) ayrıca ağzınıza ve boğazınıza bulaşabileceğini göstermiştir. Diğer HPV türleri, el siğilleri ve ayaklarda plantar siğiller gibi yaygın siğillere neden olur ancak bunlar cinsel yolla bulaşmazlar.

Genital bölgelerde enfeksiyona yol açan HPV türlerinin, rahmin vajinaya bağlanan alt kısmında (rahim ağzı, serviks) kansere neden olabileceğini gösterilmiştir. Ayrıca anüs, penis, vajina, vulva ve boğazın arka kısmı (orofaringeal) kanserleri dahil olmak üzere diğer kanser türleri, HPV enfeksiyonları ile ilişkilendirilmiştir. Aşılar, genital siğillere veya rahim ağzı kanserine neden olma olasılığı en yüksek olan HPV türlerine karşı korunmaya yardım etmektedir.

HPV ve Genital Siğil Belirtileri

Genital HPV enfeksiyonları çok yaygındır. Aslında, cinsel olarak aktif çoğu insan hayatlarının bir noktasında HPV’ye yakalanır. HPV’li çoğu insanın hiçbir semptomu yoktur ve kendilerini tamamen sağlıklı hissederler, bu nedenle genellikle enfekte olduklarını bile bilmezler.

Görsel Pixabay sanatçısı andreas160578

Çoğu genital HPV enfeksiyonu zararlı değildir ve kendi kendine geçer. Ancak bazı HPV türleri, genital siğillere veya belirli kanser türlerine yol açabilir. Çoğu durumda, vücudunuzun bağışıklık sistemi, siğiller oluşturmadan önce bir HPV enfeksiyonunu yener. Siğiller ortaya çıktığında, hangi tür HPV’nin söz konusu olduğuna bağlı olarak görünümleri değişir:

Genital Siğiller; İki tip HPV (tip 6 ve 11), çoğu genital siğil vakasından sorumludur. Bunlar düz lezyonlar, küçük karnabahar benzeri yumrular veya küçük gövde benzeri çıkıntılar olarak görünür. Ayrıca iki HPV tipi (16 ve 18), yüksek dereceli serviks kanserlerin yaklaşık %50’sinden sorumludur. Bunlara yüksek riskli HPV adı verilir.

Kadınlarda genital siğiller çoğunlukla vulvada görülür ancak anüs yakınında, servikste veya vajinada da oluşabilir. Erkeklerde penis ve skrotumda veya anüs çevresinde genital siğiller görülür.

Genital siğiller nadiren rahatsızlık veya ağrıya neden olur, ancak kaşınabilir veya hassasiyete yol açabilirler.

Yaygın Siğiller; Yaygın siğiller, kaba, ciltten kabarık şişlikler olarak görünür ve genellikle ellerde ve parmaklarda izlenirler. Çoğu durumda, yaygın siğiller sadece kötü görünüme yol açar, ancak aynı zamanda ağrılı, yaralanma veya kanamaya karşı hassas olabilirler.

Plantar Siğiller; Genellikle topuklarda veya ayak tabanında görülen sert, grenli oluşumlardır. Bu siğiller ağrıya neden olabilir.

Düz Siğiller; Düz siğiller düz tepeli, hafif kabarık lezyonlardır. Her yerde görünebilirler, ancak çocuklar genellikle yüzlerine ve erkekler sakal bölgesine alma eğilimindedir. Kadınlarda ise sıklıkla bacaklarda görülürler.

Görsel Pixabay sanatçısı LJNovaScotia

Genital siğiller ve rahim ağzı kanserinin erken dönemde tanısı için aşağıda bahsedeceğimiz PAP Smear Testi uygulanabilir. Vulva, penis, anüs veya boğazda oluşan yüksek riskli HPV enfeksiyonları için tarama testi yoktur ve HPV’nin kendisine has herhangi bir semptomu bulunmayabilir. Ancak bu enfeksiyonlar kansere ilerlerse, bazı belirtiler oluşturabilirler;

Penis kanseri; Penisinizin derisinin rengi veya kalınlığındaki değişiklikler gibi belirtiler gösterebilir veya penisinizde ağrılı bir yara görünebilir.
Anal kanser; Anal kanamaya, ağrıya, kaşıntıya, akıntıya veya bağırsak alışkanlıklarında değişikliklere (dışkılama süresi ve sıklığı gibi) neden olabilir.
Vulva kanseri; Vulva derinizin renginde / kalınlığında değişiklikler gibi belirtiler gösterebilir. Kronik ağrı, kaşıntı olabilir veya bir yumru olabilir.
Boğaz kanseri; Boğaz ağrısına, geçmeyen kulak ağrısına, sürekli öksürmeye, yutma / nefes almada güçlüklere, kilo kaybına veya boynunuzda bir yumru veya kitleye neden olabilir.

Bu semptomlardan herhangi birini geliştirirseniz, hemen bir doktora görünün.

HPV ve Kanser İlişkisi

Daha önce bahsettiğimiz gibi çoğu HPV enfeksiyonu zararsızdır ve kanser gibi ciddi sağlık problemleri oluşturmazlar. Ancak HPV enfeksiyonlarının sorumlu olduklarının kanıtlandığı bazı kanser türleri vardır:

Neredeyse tüm genital siğil ve rahim ağzı kanseri vakaları,
Anal kanserlerin % 90’ı,
Vajinal kanserlerin % 78’i,
Vulva kanserlerinin % 25’i,
Penis kanserlerinin % 50’si,
Orofaringeal kanserlerin (dil kökü ve bademcikler dahil olmak üzere gırtlak arkası kanserleri) % 60’ı.

Rahim Ağzı Kanseri

Rahim ağzı kanseri, 2020’de tahmini 604.000 yeni vaka ve 342.000 ölümle dünya çapında kadınlar arasında en yaygın dördüncü kanserdir. Neredeyse tüm rahim ağzı kanserlerine HPV enfeksiyonları neden olur, ancak rahim ağzı kanserinin bir HPV enfeksiyonundan sonra gelişmesi 20 yıl veya daha uzun sürebilir.

HPV enfeksiyonu ve erken rahim ağzı kanseri tipik olarak belirgin semptomlara neden olmaz. HPV enfeksiyonuna karşı aşı olmak, rahim ağzı kanserinden en iyi korunma yöntemidir. Rahim ağzı kanseri erken dönemlerinde semptomlara neden olmadığından, kadınların rahim ağzında kansere yol açabilecek kanser öncesi değişiklikleri tespit etmek için düzenli tarama testleri yaptırmaları da hayati önem taşır.

Mevcut kılavuz önerilerine bakıldığında rahim ağzı kanseri için tarama önerileri yaşa göre sınıflandırılabilir,

21 ila 29 yaş arasındaki kadınların her üç yılda bir Pap Smear Testi yaptırması önerilirken,
30 ila 65 yaş arasındaki kadınlara her üç yılda bir veya aynı zamanda HPV DNA Testi yaptırırlarsa her beş yılda bir Pap Smear Testine devam etmeleri önerilmektedir.
65 yaş üstü kadınlar, arka arkaya üç normal Pap Smear Testi veya anormal sonuç olmadan iki HPV DNA ve Pap Smear Testi yaptırdıysa tarama testlerini durdurabilirler.

Yüksek Riskli HPV Enfeksiyonum Varsa Kanser Olur Muyum?

Her zaman değil. İyi haber şu ki, çoğu insan güçlü bağışıklık sistemleri sayesinde hiçbir sağlık sorunu yaşamadan HPV enfeksiyonlarından kurtuluyor. Bazı insanların neden uzun süreli HPV enfeksiyonları, kanseröz hücre değişiklikleri veya kanser geliştirdiğini bilmiyoruz. Ancak bağışıklık sisteminizi etkileyen bir duruma sahip olmanın HPV’nin rahim ağzı kanserine neden olma olasılığını artırdığını biliyoruz. Tütün (sigara, nargile gibi) kullanmak da HPV’nin rahim ağzı kanserine neden olma olasılığını artırır.

HPV’nin tedavisi yoktur, ancak iyi haber şu ki kanserin gelişmesi genellikle birkaç yıl alır. Doktorunuz testlerle rahim ağzınızdaki anormal hücreleri bulabilir ve kansere dönüşmeden önce tedavi edebilir. Ayrıca HPV enfeksiyonlarının büyük çoğunluğu kendi kendine geçer ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmaz – bu nedenle HPV’niz olup olmadığı konusunda endişelenerek tonlarca enerji harcamayın. Sadece düzenli kontroller yaptırdığınızdan emin olun ve ne zaman HPV ve/ya Pap testleri yaptırmanız gerektiğini aile hekiminize veya jinekologunuza sorun.

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV enfeksiyonu, virüs vücudunuza, genellikle cildinizdeki bir kesik, yaralanma veya küçük yırtık yoluyla girdiğinde ortaya çıkar. Siğiller oldukça bulaşıcıdır, siğil ile doğrudan temas yolu ile kolayca yayılabilirler. Siğiller, birisi daha önce bir siğile dokunmuş olan bir eşyaya dokunduğunda da bulaşabilir.

HPV, sahip olan biriyle cinsel ten tene temas sırasında da kolayca yayılabilir. Vulva, vajina, serviks, penis veya anüsünüz bir başkasının cinsel organına veya ağzına ve boğazına dokunduğunda – genellikle seks sırasında – virüsü vücudunuza alabilirsiniz.

Genital HPV enfeksiyonları cinsel ilişki, anal seks ve genital bölgedeki diğer ten tene temas yoluyla bulaşır.

Oral veya üst solunum yolu lezyonlarına neden olan bazı HPV enfeksiyonları oral seks yoluyla bulaşır.

HPV, kimse boşalmasa ve penis vajina / anüs / ağız içine girmese bile yayılabilir.

Hamileyseniz ve genital siğil oluşturmuş bir HPV enfeksiyonunuz varsa, bebeğinizin enfeksiyon kapması olasıdır. Nadiren kapacağı enfeksiyon, bebeğin ses kutusunda (gırtlak) kanserli olmayan bir büyümeye neden olabilir.

Risk Faktörleri

HPV enfeksiyonları yaygındır, hatta cinsel yolla bulaşan en sık enfeksiyon hastalığıdır. HPV enfeksiyonu ve siğil gelişimi için risk faktörleri şunları içerir:

Cinsel partner sayısı

Ne kadar çok cinsel partneriniz varsa, genital HPV enfeksiyonu kapma olasılığınız o kadar artar.
Birden fazla seks partneri olan bir partnerle seks yapmak da riskinizi artırır.

Yaş

Yaygın siğiller çoğunlukla çocuklarda görülür.
Genital siğiller en sık ergenlerde ve genç erişkinlerde görülür.

Zayıflamış bağışıklık sistemleri

Bağışıklık sistemleri zayıflamış kişilerde HPV enfeksiyonu riski daha yüksektir.
HIV / AIDS veya organ nakli sonrası kullanılan bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar bağışıklık sistemini zayıflatabilir.

Hasarlı cilt

Delinmiş veya açılmış cilt bölgeleri, yaygın siğiller geliştirmeye daha yatkındır.

Kişisel iletişim

Halka açık duşlar veya yüzme havuzları gibi HPV’ye maruz kalmış yüzeylerle temas etmek veya birinin siğillerine dokunurken koruyucu önlem almamak HPV enfeksiyonu gelişim riskinizi artırır.

Komplikasyonlar

Bazı HPV enfeksiyonları dilinizde, bademciklerinizde, yumuşak damakta veya gırtlak ve burnunuzda lezyonlara neden olur. Bazı HPV türleri ise rahim ağzı kanserine neden olabilir. Bu suşlar ayrıca anüs, ağız ve üst solunum yolları kanserlerine de neden olabilir.

HPV’den Korunma

Ne yazık ki, yüksek riskli bir HPV tipine sahip olan çoğu insan, ciddi sağlık sorunlarına neden olana kadar hiçbir zaman enfeksiyon belirtisi göstermeyecektir. Bu nedenle düzenli kontroller çok önemlidir. HPV’den kanser riski altında olup olmadığınızı kesin olarak bilmenin tek yolu düzenli olarak test yaptırmaktır. Test, HPV’yi ve anormal hücre değişikliklerini sorunlara neden olmadan bulabilir, böylece sağlıklı kalmak için tedavi alabilirsiniz. Çoğu durumda, doktorunuz uyarı işaretlerini erken yakalarsa rahim ağzı kanseri önlenebilir.

Bazen Pap Testi olarak da adlandırılan Pap Smear Testi, rahim ağzınızda HPV’nin neden olduğu anormal hücreleri bulur – ancak doğrudan kanser veya HPV testi yapmaz. Pap testi rahim ağzınızda anormal hücreler bulursa, doktorunuz daha ciddi bir şeye dönüşmemeleri için onları izleyebilir veya tedavi edebilir. HPV DNA Testi ise rahim ağzınızda kansere yol açabilecek yüksek riskli HPV türlerinin olup olmadığını tespit eder.

Doktorunuz size hangi testlere ihtiyacınız olduğunu ve bunları ne sıklıkla yaptırmanız gerektiğini söyleyebilir. Bu nedenle düzenli Pap Smear / HPV testleri yaptırmanız çok önemlidir. Prezervatifler ve diğer bariyer yöntemleri mükemmel koruma sağlamasa da HPV kapma şansınızı düşürmenize yardımcı olabilir.

Görsel Pixabay Sanatçısı Julio César Velásquez Mejía

Pap Testim Pozitif Çıkarsa

Pap testiniz veya HPV testiniz pozitif çıkarsa panik yapmayın, bu testlerin pozitifliği çoğu zaman kanser olduğunuz anlamına gelmez. Aile hekiminiz veya jinekologunuz, ihtiyaç duyabileceğiniz diğer testler veya tedaviler hakkında sizinle konuşacaktır. Ve muhtemelen daha sık test yaptırmanızı önerecektir.

Tarama sonucunuza göre yapmanız gerekenler;

HPV(- Negatif); 5 yılda bir taramanızı yaptırmayı ihmal etmeyiniz. Herhangi bir şikayetiniz olması durumunda (akıntı, anormal kapama vs) ve test sonucunuzun durumuna göre uzman hekiminizin önerilerini dikkate alarak tedavi ve kontrollerinizi yaptırınız. Herhangi bir şikayetiniz olması durumunda (akıntı, anormal kanama gibi) uzman bir hekime başvurunuz.
HPV(+ Pozitif) → (16-18) → Sitoloji Anormal; Teşhis merkezine müracaat ediniz. Test sonucunuzun durumuna göre uzman hekiminizin önerilerini dikkate alarak tedavi ve kontrollerinizi yaptırınız.
HPV(+ Pozitif) → (16-18) → Sitoloji Normal; Teşhis merkezine müracaat ediniz. Test sonucunuzun durumuna göre uzman hekiminizin önerilerini dikkate alarak tedavi ve kontrollerinizi yaptırınız.
HPV(+ Pozitif) → Diğer Tip → Sitoloji Normal; 1 yıl sonra testinizi tekrar ettirmeyi ihmal etmeyiniz. Test sonucunuzun durumuna göre uzman hekiminizin önerilerini dikkate alarak tedavi ve kontrollerinizi yaptırınız.5 yılda bir taramanızı yaptırmayı ihmal etmeyiniz.
HPV(+ Pozitif) → Diğer Tip → Sitoloji Anormal; Teşhis merkezine müracaat ediniz. Test sonucunuzun durumuna göre uzman hekiminizin önerilerini dikkate alarak tedavi ve kontrollerinizi yaptırınız.5 yılda bir taramanızı yaptırmayı ihmal etmeyiniz.
HPV Yetersiz; 3 ay sonra testinizi tekrar ettiriniz.

HPV’li çoğu insan için enfeksiyon herhangi bir soruna neden olmadan ortadan kalkacaktır. Ancak herhangi bir semptomunuz olmasa bile HPV’yi partnerinize / partnerlerinize bulaştırabilirsiniz – bu nedenle daha güvenli seks (prezervatif kullanmak gibi) önemlidir.

Yaygın siğiller; Yaygın siğillere neden olan HPV enfeksiyonlarını önlemek zordur. Yaygın bir siğil varsa, siğil toplamayarak ve tırnaklarını yemeyerek enfeksiyonun yayılmasını ve yeni siğillerin oluşmasını önleyebilirsiniz.

Plantar siğiller; Ayak tabanında siğillere neden olan HPV enfeksiyonlarına yakalanma riskini azaltmak için halka açık havuzlarda ve soyunma odalarında ayakkabı veya sandalet giyin.

Genital siğiller; genellikle cinsel ilişki sırasında geçerler. Genital siğiller ve HPV ile ilişkili diğer genital lezyonlar geliştirme riskinizi aşağıdakileri yaparak azaltabilirsiniz:

Tek cinsel partnere sahip olmak,
HPV bulaşma riskinizi azaltabilecek lateks prezervatif kullanmak,
HPV aşısı olmak,
Gardasil 9, ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanmış bir HPV aşısıdır ve hem erkek hem de kadınlarda rahim ağzı kanseri ve genital siğillere karşı korunmak için kullanılabilir.

HPV aşısı

Şu anda Dünya Sağlık Örgütü tarafından ön yeterlilik verilmiş ve tüm rahim ağzı kanserlerinin en az %70’ine neden olduğu bilinen HPV tip 16 ve 18’e karşı koruma sağlayan 4 aşı bulunmaktadır. 9 valanslı aşı (Gardasil 9), rahim ağzı kanserlerinin %20’sine neden olan 5 ek onkojenik HPV tipine karşı da koruma sağlar. Klinik deneyler ve pazarlama sonrası çalışmalar, HPV aşılarının HPV enfeksiyonları, yüksek dereceli kanser öncesi lezyonlar ve invaziv kanser enfeksiyonlarının önlenmesinde güvenli ve etkili olduğunu göstermiştir.

HPV aşıları, HPV’ye maruz kalmadan önce uygulandığında en iyi sonucu verirler. Bu nedenle, rahim ağzı kanserini önlemek için DSÖ, çoğu cinsel aktiviteye başlamamış olan 9 ila 14 yaşındaki kızların aşılanmasını önermektedir.

Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi (FDA) ise 12-13 yaşlarındaki tüm erkek ve kız çocuklarına HPV aşısı yapılmasını önermektedir. Aşının, cinsel aktivite başlamadan önce (HPV’ye maruz kalmadan önce) verilirse en etkili olduğu saptanmaktadır. Bir kişiye HPV bulaştığında aşı tam etkili olmayabilir veya fayda göstermeyebilir. Ayrıca, aşıya yanıt, genç yaşlarda yaşlılara göre daha iyidir.

HPV aşısı konusunda unutulmaması gereken bir husu da rahim ağzı kanseri taramasının yerini alamayacağıdır. HPV aşısının kullanılmaya başlandığı ülkelerde, serviks kanseri görülme sıklığını ve ölümlerini azaltmak için tarama programları yapılmasına ihtiyaç vardır.

Gardasil

İlk HPV aşısı, kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin %70’ine ve erkeklerde ve kadınlarda HPV ile ilişkili tüm kanserlerin %77’sine neden olan iki yüksek riskli HPV tipine (tip 16 ve 18) karşı koruma sağlamıştır. Şu anda ABD ve Avustralya’da en yaygın olarak kullanılan HPV aşısı Gardasil 9’dur. Kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin %90’ına ayrıca hem erkeklerde hem de kadınlarda HPV ile ilişkili diğer kanserlerin yaklaşık %90’ına neden olan yedi yüksek riskli HPV tipine (tip 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58) karşı koruma sağlar.

Gardasil 9, ülkemizde eczanelerden temin edilebilir ve hastane / muayenehanelerde üst kola enjekte edilerek uygulanır. Gardasil 9 aşısının her bir dozu için satış fiyatı 790.77 TL [ 7 Mart 2022 ] dir. İlk dozu 15 yaşından önce alanlara sadece iki doz yeterlidir, ikinci doz ilkinden yaklaşık altı ay sonra uygulanır. İlk dozu 15 yaşından sonra alanlar için aşı en iyi üç dozla, ikinci doz birinci dozdan iki ay sonra ve üçüncü doz ikinci dozdan dört ay sonra (0, 2 ve 6. aylarda) ile çalışır.

CDC, 11 ve 12 yaşındaki tüm çocukların en az altı ay arayla iki doz HPV aşısı almasını önermektedir. 9 ve 10 yaşlarındaki daha genç ergenler ve 13 ve 14 yaşlarındaki gençler de güncellenmiş iki dozlu programa göre aşı alabilirler. Araştırmalar, iki dozlu programın 15 yaşın altındaki çocuklar için etkili olduğunu göstermiştir. 15 ila 26 yaşları arasında aşı serisine daha sonra başlayan gençler ve genç yetişkinler, üç doz aşı almaya devam etmelidir. CDC, 26 yaşına kadar yeterli aşılanmamış tüm insanlar için HPV yakalama aşıları önermektedir. ABD Gıda ve İlaç Dairesi yakın zamanda 9 ila 45 yaşları arasındaki kadın ve erkekler için Gardasil 9’un kullanımını onaylamıştır. 27 ila 45 yaşları arasındaysanız, HPV aşısı yaptırmanızı tavsiye edip etmediğini doktorunuzla görüşün.

HPV ve Genital Siğil Tedavisi

Çoğu HPV enfeksiyonu kendi kendine geçer. Eğer geçmezlerse virüsün tedavisi olmasa da HPV’nin neden olabileceği sorunlara yönelik kriyoterapi, kolposkopi, elektroeksizyon (genital siğil yaktırma) ve genital siğil kremi gibi tedavi seçenekleri bulunmaktadır.

HPV tedavi edilebilir mi?

HPV’nin günümüzde etkin bir tedavisi yok, ancak sağlıklı ve güvende kalmak için yapabileceğiniz birçok şey var ve hatta bu önlenebilir! Yüksek riskli HPV tiplerini ve genital siğillere neden olan tipleri önleyebilecek aşılar bulunmaktadır. Vücudunuz çoğu zaman ciddi bir soruna yol açmadan ve siz enfeksiyon kaptığınızın farkına bile varmadan HPV ile savaşabilir. Sonunda kansere yol açabilecek yüksek riskli HPV türleri için, düzenli Pap testleri ve/veya HPV testleri yoluyla anormal hücre değişiklikleri bulmak, rahim ağzı kanserini önlemenin en iyi yoludur.

Yüksek riskli HPV tedavisi nedir?

HPV’nin kendisi için bir tedavi yoktur, ancak yüksek riskli HPV’niz varsa kansere yol açabilecek anormal hücre değişikliklerine neden olabilir. Anormal bir Pap testi sonucunuz varsa, aşağıdakileri içeren daha ileri testlere ve/veya tedaviye ihtiyacınız olabilir:

Kolposkopi – kanser öncesi hücrelerin olup olmadığını görmek için servikse daha yakından bakma prosedürü.
Kriyoterapi – kanser öncesi hücreleri serviksten dondurmak ve çıkarmak için bir tedavi.
LEEP veya Loop Elektrocerrahi Eksizyon Prosedürü – kanser öncesi hücreleri serviksten elektrik akımı ile çıkarmak için bir tedavi.